برنامهریزی دقیق و کارشناسی دولت در حوزه کشاورزی
تهران - ایرنا - عملکرد دولت در حوزه کشاورزی به باور برخی کارشناسان و صاحبنظران اقتصادی در حد بسیار بالایی قابل دفاع است و به دلایل مختلف یکی از حوزه های مهم اقتصادی کشور به شمار می رود که باید به صورت ویژه مورد توجه قرار گیرد.
به گزارش ایرنا ، از سوی دیگر این حوزه در دهههای گذشته آنطور که باید و شاید رشد نکرده و نیاز به بازآفرینی آن احساس میشود. در سیاستهای اقتصاد مقاومتی بر مقوله تامین امنیت غذایی کشورمان به شدت تاکید شده و بر کسی پوشیده نیست کسب موفقیت در حوزه امنیت غذایی هم ارتباط مستقیمی با تقویت بخش کشاورزی دارد.
دولتمردان یازدهم و دوازدهم در طول فعالیت خود به این بخش نگاهی بسیار ویژه داشتهاند و عملکرد دولت در حوزه کشاورزی به باور عموم کارشناسان و صاحبنظران این بخش در حد بسیار بالایی قابل دفاع است. دستیابی به خودکفایی در تولید گندم در چند سال متوالی و تولید بیش از 3 میلیون تن گندم مازاد و آماده برای صادارت در سال 1395 یکی از مهمترین نشانه های موفقیت دولت در این حوزه است.
در دوره چهار ساله فعالیت دولت میزان تولیدات کشاورزی از 97 میلیون تن در سال 92 به 118 میلیون تن در سال 95 رسید و بر اساس آمار گمرک، تراز تجاری غذای کشور از منفی 8.1 میلیارد دلار در سال 92 با وجود افزایش جمعیت و تقاضا به منفی 3.09 میلیارد دلار در سال 95 رسیده، یعنی 5 میلیارد دلار یا صادرات بیشتر شده یا واردات کاهش یافته است.
** خرید تضمینی و پرداخت یارانه هدفمند
اجرای دقیق سیاست خرید تضمینی محصولات استراتژیک کشاورزی از جمله گندم یکی از دستاوردهای مهم دولت است. در حالی که قیمت تمام شده هر کیلو گندم در بازارهای خارجی در حدود 700 تا 800 تومان برآورد میشود دولت با خرید تضمینی این محصول از کشاورزان با قیمت حدود هزارو 300 تومان در واقع نوعی یارانه به کشاورزان پرداخت کرده است. یارانهای که به صورت هدفمند و در راستای افزایش تولید و اشتغالزایی و دستیابی به یکی از مهمترین خواستههای سیاستهای اقتصاد مقاومتی یعنی تامین امنیت غذایی کشور پرداخت شده و حاصل آن هم دستیابی مستمر به خودکفایی در تولید گندم به عنوان یک کالای استراتژیک است.
از سوی دیگر دولت تلاش کرده است تا حد مقدور مطالبات کشاورزان را در این حوزه با تمهیدات ویژه پرداخت کند با وجود برخی کاستیها در سال 95 در این حوزه که البته آن هم به فوریت جبران شد، در سال جاری این مشکلات برطرف شده و تا 19 شهریور امسال که حدود 9 میلیون تن گندم خریداری شده بیش از 67 درصد طلب کشاورزان هم همزمان پرداخت شده و پرداخت مابقی مطالبات آنان هم به صورت مستمر و با سرعت مناسب در جریان است.
**تلاش برای جذب سرمایهگذاری خارجی و افزایش بهرهوری
براساس گزارش پایگاه خبری وزارت جهادکشاورزی ، یکی از برنامههای مهم دولت در حوزه کشاورزی تلاش برای جذب سرمایهگذاری خارجی در این بخش است. موضوعی که تا قبل از این مورد بی توجهی قرار گرفته است. دولتمردان به جد بر این اعتقادند که کشاورزی معیشتی در کشور باید به سمت کشاورزی اقتصادی حرکت کند و برای دستیابی به این هدف مهم باید سرمایهگذاریهای زیادی در حوزه ایجاد زنجیرههای تولید، صنایع تبدیلی، مکانیزاسیون، افزایش بهرهوری استفاده از منابع آب، توسعه کشتهای گلخانه ای، بازارسازی و غیره انجام شود.
این موارد در سالیان متوالی مورد غفلت واقع شده اما در دولت یازدهم و دوازدهم حرکت پرشتاب در این مسیر آغاز شده است و کشاورزی به عنوان یکی از زیربناهای حرکت در جهت دستیابی به توسعه پایدار به رسمیت شناخته شده است. بخش کشاورزی به عنوان یکی از مهمترین بخشهای اقتصادی مورد توجه دولت یازدهم بوده و توسعه این حوزه بهصورت ویژه در دستور کار قرار گرفت. افزایش سرمایهگذاری در حوزه کشاورزی هم یکی از نمودهای بارز این توجه ویژه است. به طوری که بعد از برجام هم، بخش کشاورزی به عنوان یکی از ظرفیتهای مهم کشورمان بهسرمایهگذاران خارجی معرفی شده و میزان جذب سرمایه در این مدت هم در حد بسیار بالایی افزایش داشته است.
'محمد خالدی' مدیرکل دفتر امور اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی در این باره با بیان اینکه با اجرای برجام، در سال 95 حجم سرمایه گذاری‌های مستقیم خارجی بخش کشاورزی نسبت به سال 1393 حدود 300 برابر شد؛ معتقد است: «در 9 ماهه سال 95 سرمایه گذاری‌های مستقیم خارجی بخش کشاورزی حدود 590 میلیون دلار بود این درحالی است که در سال 93 نزدیک به دو میلیون دلار در حوزه کشاورزی سرمایهگذاری مستقیم خارجی داشتهایم. میزان سرمایهگذاری مستقیم خارجی در بخش کشاورزی در سال 94 نیز 86 میلیون دلار بود.»
بخش عمده این سرمایهگذاریها در حوزه گلخانهها، پرورش ماهی در قفس و بخش دام صورت گرفته است. قبل از اجرای برجام در زمینه ارتباط با بانک جهانی در بخش کشاورزی یک وقفه 10 ساله و در خصوص بانک توسعه اسلامی وقفه دو ساله داشتهایم. پنج طرح احداث سامانه نوین آبیاری، طرح زهکشی اراضی کشاورزی گلستان، اجرای عملیات آب و خاک در اراضی تشکل‌های کشاورزی، پرورش ماهی در قفس و احداث زیر ساخت‌های مجتمع گلخانه‌ای از طرحهای اولویت دار وزارت جهاد کشاورزی برای جذب تسهیلات مالی خارجی از طریق فاینانس هستند.
** توسعه کشتهای گلخانه‌ای
یکی از برنامههای مهم دولت در حوزه توسعه کشاورزی اقتصادی در کشورمان توسعه کشتهای گلخانه‌ای است و تا کنون طرحهای مهمی در این حوزه اجرایی شده است. محمود حجتی، وزیر جهاد کشاورزی در این باره با بیان اینکه توسعه کشت گلخانه‌ای از طرحهای مهم در حوزه اقتصاد مقاومتی است و بنا داریم از طریق منابع صندوق توسعه ملی و بانکها، ارزانترین تسهیلات را در اختیار تولیدکنندگان این بخش قرار دهیم، معتقد است: «باید تلاش کنیم تا این سیاست را با استفاده از فناوریهای نو و دانش روزآمد در سطح کشور گسترش دهیم.»
سید راضی نوری، کارشناس کشاورزی در این باره با بیان اینکه: باتوجه به شرایط جوی کشور کشت های گلخانه ای در افزایش محصول کاهش صرفهجویی آب و حفاظت محصولات دربرابر شرایط اقلیمی در کشور بسیار حائز اهمیت است، میگوید: «توسعه گلخانه ها نقش قابل توجهی در کاهش مصرف آبی دارد به طوری که انتقال محصولات آب بر همچون سبزی و صیفی جات به گلخانهها راهکار مطمئنی است که در بسیار از کشورهای یپشرفته سال به سال افزایش مییابد.»
به باور کارشناسان کشت گلخانه‌ای علاوه بر فراهم ساختن زمینه اشتغال، میزان و تنوع تولید محصولات را افزایش داده و با توجه به مشکل کمبود آب راهکار مناسبی را پیش‌روی کشاورزان قرار می‌دهد اما تحقق این امر مستلزم توجه هر چه بیشتر و اهمیت به ضرورت کشت گلخانه‌ای است.
